Paranoid Kişilik Bozukluğu Nedir Paranoid Belirtileri
Paranoid kişilik bozukluğu belirtileri arasında , dünyaya karşı sürekli bir şüphe ve güvensizlik besleme, çevredeki insanların kendisine zarar vereceğini düşünme ve bu doğrultuda önlemler almaya çalışma vardır. Paranoid kişi, bir başarısızlık yaşadığında bu başarısızlığı, çevresindeki birinin onu tuzağa düşürdüğüne bağlar ve çevresindeki insanlara karşı gereksiz bir savunmaya geçer.
Paranoid bozukluğu olan birey, çevresindekilerinin onun ayağını kaydırmaya çalıştığını düşünür ve bu düşüncesine hiçbir kanıt bulamamasına rağmen yaşantısını bu inançla şekillendirir. Bu kişiler genelde agresiftir çünkü her an birinin kötü bir oyununa maruz kalacağını düşünerek hayata yönelik gardını alma peşindedirler. Bu savunma çabası da paranoid bozukluğu olan kişileri kimi zaman saldırgan davranışlara yönlendirir. Paranoid belirtileri ya da toplumda paranoya belirtileri olarak en çok göze çarpanlar bunlardır.
Paranoid bozukluğu olan kişiler genelde gerçeklik ile bağlarını koparmaz. Yani şizofrenide olduğu gibi yanılsamalar görmezler. Nadiren stresli durumlarla karşılaştıklarında psikotik belirtiler gün yüzüne çıkar ve gerçeklikten kopma, sanrı görme ya da halüsinasyon görme gibi sorunlar da gözlenmeye başlar.
Bir kişinin paranoid bozukluğu olduğunu nasıl anlarız, paranoid belirtileri neler:
1) Kişi kendisini aldatan, kendisine zarar veren ya da kendisini istismar eden birilerinin olduğuna yönelik kuşku duyacak.
2) Yakın çevresi ve iş arkadaşlarına yönelik güvensizlik duyacak.
3) Yaşadığı yüksek güvensizlik sebebiyle başkalarına açılma konusunda kendisini geri çekecek.
4) Kendisine yönelik olumlu tasvirlerin altında tehditkar ve alçaltıcı imalar arayacak.
5) Çevresindekilerin küçük hatalarını bile affetmeyecek ve onlara kin besleyecek.
6) Çevresindekilere duyduğu paranoyadan dolayı onlara saldırgan davranışlar sergileyecek.
7) Eşinin yada sevgilisinin onu aldattığına yönelik yoğun şüphe duyacak.
Yukarıdaki belirtilerden en az dördünün görüldüğü kişiler paranoid bozukluğu olan kişiler olarak nitelendirilecektir.
Belirtiler arasında en temel konu kişinin hiç bir kanıt olmamasına rağmen çevresindekilerinin, kendisini bir zarara uğratacağına yönelik duyduğu yoğun ve hayatını kısıtlayacak derecede duyduğu şüphedir.
Paranoid Kişilik Bozukluğunun Nedenleri
Paranoid kişilik bozukluğunun şizofreni gibi gen aktarımı yoluyla geçtiğine yönelik bir takım görüşler olsa da deneyler ile bu görüşler tam manasıyla ispatlanamamış ve bazen de bu görüşün tersini doğrular nitelikte sonuçlara ulaşılmıştır. Ancak düşük geçinebilirlik, düşük uyum sağlama kapasitesi ve genel manada sinirsel tepkiselliğin yani öfke ve saldırganlığın genetik yolla aktarımı kabul edilen gerçektir. Bu özelliklerin paranoid kişilik bozukluğunun temel özellikleri olması sebebiyle genetik aktarımın, paranoid kişilik bozukluğuna etki eden faktörler arasında olduğuna inanılmaktadır.
Örnek Vaka
30 yaşlarında bir aşcı, iş arkadaşının kendisinden hoşlanmadığını düşünüyor. Çalıştığı restorandaki garsonların onun yaptığı yemekleri müşterilere servis ederken yemeğin içine başka maddelerden bolca koyup yaptığı yemeğin tadını bozacaklarına ve kendisini işten attıracaklarına inanıyor. Garsonlar yaptığı yemekleri müşterilere götürürken dikkatle onları takip ediyor ve yaptığı yemeklere birşeyler katıp katmadıklarına emin olmaya çalışıyor. Mutfakta tek başınayken işlerini yapmaya çalışıyor, yemekleri hazırladığı anda mutfakta birileri olursa çok daha dikkatli davranmaya çalışıyor ve en ufak hatasını görenlerin onu aşağılayacağına ve patrona şikayet edeceğine inanıyor.
Restoranda molalar ve yemek vakitlerinde tek başına vakit geçiriyor ve yemeğini tek başına yemeyi tercih ediyor. Evine misafir gelmesinden hiç hoşlanmıyor. Evine gelen misafirlerin bir şekilde ev içerisinde bir kusur bularak kendisini alçaltacaklarını düşünüyor. Eşinin de misafirliğe gitmesini hiç istemiyor, eşi misafirliğe gittiğinde sürekli telefonla arayıp ne zaman geleceğini o an nerede olduğunu soruyor.