İnatçı Çocuğa Nasıl Davranmalıyız

İnatçı çocuk ile baş edebilme yöntemlerinden önce insanoğlunun doğayı zamansal olarak anlama çabalarına bakalım. İnsanın doğaya karşı mücadelesinde önemli problem çözme mekanizmalarından biri, doğayı anlamak, doğanın neyi ne zaman yapabileceğini kestirebilmek ve bu doğrultuda kararlar almaktır.

Ekinlerinin her sene taşan Nil Nehri tarafından yok edilmesine şahit olan Mısırlı çiftçiler, doğayı zamansal olarak anlamak ve tahmin etmek için takvimi geliştirmişler ve bir sonraki sene Nil Nehri’nin ne zaman taşacağını tahmin ederek tarım faaliyetlerini sürdürmüşlerdir. Günümüzde taşkınlara yönelik önlemler alınırken dere yataklarına setler kurularak barajlar yapılıyor yada yeni dere yatakları oluşturularak nehrin enerjisi farklı yönlere dağıtılıyor. Barajların dere yataklarını zamanla yok ettiğini bilsek de insanoğlu doğaya karşı mücadelesini geleceğinden çalarak gerçekleştiriyor.

O nehir taşacak. Zamanı geldiğinde..

İnsanoğlu da tıpkı bir parçası olduğu doğa gibi belirli dönemlerden geçer, bu dönemlerde bazı davranış kalıpları edinir, bu davranış kalıpları o dönem bittiğinde yok olur. Psikolojide buna kritik dönem denir. Yani kış geldiğinde kar yağacaktır buna engel olamazsınız ancak bahar geldiğinde artık kar yağmayacaktır. Sabırla baharı bekleyelim mi?

İnat Eden Çocuk ve Kritik Yaşlar

Evde kendi başına annesine ihtiyaç duymadan dolanmaya, bir şeyler yiyebilmeye başlayan bir çocuğun da inatçılık zamanı gelmiştir. O artık içinden geldiği gibi davranabilen, istediği yeri kurcalayabilen, istediği anda oyuncaklarına ulaşabilen bir birey olmuştur. Özgürlüğünün sınırı yoktur. Yaşı gereği doğru yanlış kavramını edinmemiş sadece isteklerine göre hareket eden bir birey vardır. Bir şeyin neden olabileceği ya da neden olamayacağı ayrımına varamaz. Ortada istediği bir şeyler vardır. Ve onlar olmalıdır. Çocuklarda inat etmenin nedenleri için Çocukların İnat Etmesinin Nedenleri yazıma göz atabilirsiniz.

Bir çocuk iyi ve kötüyü, doğru ve yanlışı, kişisel sınırları, bir şeylerin neden olamayacağını, aidiyet kavramını öğrenene kadar yaşı yaklaşık olarak altı olur. Yürümeye,konuşmaya başladığı ve bazı kavramların öğrenimine kadar geçen bu sürede ebeveynlere düşen, doğaya ayak uydurmaktır. Mısırlı çiftçilerin  nehrin taşkınlığının bitmesini sabırla beklemesi ve ekinlerini ona göre ekmeleri gibi. İnatçılığın evrensel olarak zirve yaptığı bu yaş döneminin bitmesini sabırla bekleyen ebeveyne düşen bir takım görevler de vardır. Peki bu görevler nedir, inatçı çocuğa nasıl davranmalı, inat eden kız ya da inat eden erkek çocuğa nasıl yaklaşmalıyız?

İnatçı Çocuğa Nasıl Davranmalı

Dere yatağını değiştirmek, yeni dere yatakları oluşturmak ve taşkının enerjisini farklı alanlara yönlendirerek kırmak…
Çocuğa yapması gerekenleri söylemek yerine, çocuğun yapabileceği alternatif davranışların en makul olanlarını çocuğa sunarak, çocuğa kararı kendisi veriyormuş hissi yaratabiliriz. Bu durumda çocuk ebeveyn ile inatlaşmak yerine kararı kendisi verecek ve ebeveyn tarafından istenilen davranışlardan birini seçecektir.

Markette cips almak için ağlayan çocuğa sevdiği ama daha sağlıklı bir yiyeceği önermek olabilir mesela. “Cips mi almak istersin çikolatalı süt mü ? sadece birini alabiliriz ikisinden birini seç.”

Oyuncaklarını toplamasını söylemek yerine “oyuncaklarını şimdi toplayacaksın yoksa yemek yedikten sonra mı?” şeklinde istediğimiz sonuca götürecek davranışı çocuğa kendisi karar veriyormuş hissi uyandırarak ulaşabiliriz.
Sabrınızın sınırlarını sonuna kadar zorlamalısınız. “Hayır” dediğiniz bir durumda çocuk ısrarla ağlıyor ve dakikalarca sabredip sonunda pes ediyorsanız çocuk bu defa isteğinden vazgeçmeyip ağlamayı sürdürdüğünde sizden istediğini alabileceğini öğrenecek ve her istediğinde ağlama davranışını kullanacaktır. Her defasında daha uzun süre ağlayacak, daha önce ulaştığı başarısına ulaşmaya çalışacaktır. Çünkü ağlamaya devam ettiğinde bir süre sonra istediğini alacağını öğrenmiştir artık.

Özgürlüğü tatmaya yönelik ilk adımlarını atan çocuğa bu dönemde, aşırı sınırlayıcı davranışlar göstermek, ilk girişimci adımlarını engellemek, tek başına bir şeyler yapma ve başarmaya yönelik davranışlarını sert bir şekilde kısıtlamak çocuğun beyinsel ve sosyal gelişimini olumsuz etkileyecektir. İleride insanlar ile ilişki kurmasında sorunlar yaşayan, kendini ifade edemeyen, içine kapanık, risk alamayan, öz güveni düşük ve başarma duygusuna karşı yetersizlik hisseden bir çocuğunuz olmasını istemiyorsanız, dere yataklarına engeller, setler koymayın. Taşkını engelleyeyim derken dereyi kurutmayın.